Salı, 13 Mayıs 2014

Zagor

Yazan : Kategori : Çizgi Roman Karakterleri, Nostalji 29186 0

zagor

Za-gor-te-nay, yani Baltali Ilah, hayatini Darkwood Ormani’ndaki baris ve düzenin sürmesine adamistir. “Manitu’nun elçisi” olduguna inanilir. Ölümsüzlük ve alt edilmezlik gibi tanrilara özgü sifatlarla anilan Zagor, bölgedeki kizilderili kabileleri üzerinde mutlak otorite sahibidir.

Zagor’u kim yaratmistir?
Zagor karakteri, 1960 yilinda, Guido Nolitta takma adini kullanan Sergio Bonelli tarafindan yaratilmis, Gallieno Ferri tarafindan çizilmistir. “Tuzaklar Ormani” adli ilk macera 1961’de yayimlanmistir. Sergio Bonelli daha sonra zamanini editörlükle ilgili çalismalara ayirmak zorunda kalmis ve yazarlik görevini birakmistir. Gallieno Ferri ise ilk sayidan beri kapak ressamligini sürdürmekte, ara sira bazi maceralarin çizimlerini de üstlenmektedir. Ikili, 1975 yilinda bir baska kahramana daha, Mister No adiyla taninan pilot Jerry Drake’e can vermistir.

“Zagor”un anlami nedir?
Algonkin dilinde “baltali ilah” anlamina gelen Za-gor-te-nay’in kisaltilmis biçimidir. Çizgi romanda kahramanin ve çizgi romanin adi olan Zagor’un bu sözcükten geldigi iddia edilmektedir. Oysa gerçekte bu ad, Nolitta tarafindan bulunmustur ve Algonkin diliyle hiçbir baglantisi yoktur. “ZA” hecesinde, sessiz sinema döneminde Italyan sinemasinin baslica kahramanlarindan “Za-La-Mort”tan, “GOR” ise büyük olasilikla “Gordon”dan (Flash Gordon?) alinmistir. Baslangiçta kahramanin adinin ünlü Yunan kahramani Aias’tan esinlenilerek “Ajax” olmasi planlanmissa da, Nolitta’nin, Ajax marka bir deterjan oldugunu ögrenmesiyle bu fikirden vazgeçilmistir! Ama bu sözcük, Zagor’un savas çigligi “AHHYAAKK!”ta bir biçimde korunmustur.

Zagor’un maceralari hangi dönemde geçer?
Yazarlar, maceralarin, 19. yüzyilin ilk yarisinda, 1820’yle 1840 yillari arasinda geçtigini öne sürer. Ancak maceralarda sayisiz anakronizme ve “sanatsal ödünç alma”lara rastlanir. Örnegin Zagor maceralarinda sikça karsilasilan Winchester tüfeklerin yapimina, Amerikali silah yapimcisi B. Tyler Henry tarafindan 1860 yilindan sonra baslanmistir.

Darkwood nerededir?
Darkwood Ormani, Birlesik Devletler’in Büyük Göller Bölgesi’nin güneyinde, yeri kesin olarak belirtilmemis bir bölgededir. Profesör Martin Jacques Mystère, “Kral Arthur’un Kilici” adli macerasinin (no. 15) 70. sayfasinda Darkwood’un, “Ãœtopya ve Avalon gibi efsanevi bir yer” oldugundan söz eder.

Zagor’un maceralarina western denebilir mi?
Temelde, evet. Ancak Zagor’un maceralarinda fantastik ögelere de sikça yer verilir. Korkunun (“Zagor Vampire Karsi”), bilim kurgunun (“6. Gezegenden Gelen Dehset”) sinirlarinda gezen ya da -bir defasinda oldugu gibi- dogrudan dogruya fantastik olarak kabul edilebilecek (“Kara Efendi”) gibi maceralari da yayimlanmistir.

Çiko kimdir?
Don Cico Felipe Cayetano Lopez y Martinez y Gonzales kendi iddialarina bakilirsa Ispanyol Conquistadorlar’in soyundan gelen bir “hidalgo”, bir sövalyedir. Zagor’un ayrilmaz arkadasi Çiko, ilk maceradan beri vardir ve tembel bir Meksikali olarak maceralarda komik “kanka” tipini olusturur. Çiko’nun adlarinin ve soyadinin kesin bir siralamasi yok gibidir (Ama genelde yukarida siralandigi biçimde geçer). “Çiko’nun Öyküsü”nün devami niteligindeki “Amerikali Çiko”da, adinin “Felipe Cayetano Gonzales y Rodriguez y Martinez y Consalvo y Morales y Rosales y Ramirez y Hernandez y Espinosa…” oldugunu söyler.

“Çiko’nun Öyküsü” nedir?
Nolitta’nin senaryosu ve Ferri’nin çizimleriyle tamami Çiko’nun maceralarina ayrilmis özel dizinin 1979 Haziraninda yayimlanan ilk sayisinin adidir. Takip eden yillarda dört özel albüm daha yayimlanir. (“Amerikali Çiko”, “Çiko Adli Bir Kizilderili”, “Serif Çiko” ve “Fantaçiko”). 1990’da senaryosunu Sclavi’nin yazdigi, çizimlerini Gamba’nin üstlendigi “Korku Çiko”yla diziye tekrar baslanir. Moreno Burattini’nin senaryolari, Francesco Gamba’nin çizimleriyle alti ayda bir yeni bir sayi yayimlanarak devam etmektedir.

Zagor’la kizilderililer arasinda nasil bir iliski vardir?
Zagor, Darkwood bölgesinde yasayan kabileler üzerinde yetki sahibi olabilmek için onlara yari-tanri, ya da Büyük Ruh’un elçisi oldugunu söylemis, bütün bunlari bölgedeki baris ve düzeni korumak adina yapmistir. Çogu kez Mohawklar’in büyücüsü Dört Göz’ün de yardimiyla hazirlanan çesitli illüzyon gösterileriyle kizilderilileri etkilemeyi basarir. Darkwood’daki bütün kabileler Zagor’a gücü ve bilgeliginden ötürü saygi duyar ve koydugu kurallara uyar. Zagor’un amaci, kizilderilileri beyaz adamin saldirilarina karsi korumaktir.

Zagor’la beyazlar arasinda nasil bir iliski vardir?
Zagor, Darkwood’da yasayan bütün beyazlar yani avcilar, çiftçiler, askerler ve küçük yerlesim birimleri sakinleri tarafindan taninir ve sevilir. Düsmanlariysa, bölgedeki kizilderililerin haklarini korudugu gerekçesiyle onu “dönek” olmakla suçlar.

“Baltali Ilah” adi nereden gelmektedir?
Zagor, giristigi kavgalarda tahta sapli tas bir balta (bir tomahawk) kullanir. Kemerinde tabanca da olmasina karsin genelde çiplak elle dövüsmeyi tercih eder.

Zagor’un gerçek adi nedir?
Patrick Wilding. (Bkz. Zagor Özel Albümü, no. 7, “Wandering Fitzy Efsanesi” adli macera).

Zagor’un geçmisi hakkinda neler bilinir?
Zagor’un geçmisinden, düzenli dizinin 55. (“Zagor Anlatiyor…”) ve 56. (Darkwood’un Efendisi”) sayilariyla özel albümlerin yedincisi olan “Wandering Fitzy Efsanesi”nde söz edilir. Zagor, kizilderililere karsi sayisiz katliam gerçeklestirmekle suçlanan eski bir subayin ogludur. Hayatini, babasinin yaptigi hatalari ve isledigi suçlari telafi etmeye ve katledilen ailesinin intikamini almaya adamistir.

Wandering Fitzy kimdir?
Intikam pesindeki bir grup kizilderilinin, anne ve babasini katlettigi saldiridan sag kurtulan Zagor, asil adi Nathaniel Fitzgeraldson olan Wandering (Gezgin) Fitzy’yle tanisir. Kendini sair-filozof olarak tanimlayan Fitzy, Zagor’a ormandaki hayati ve özgürlügün degerini ögretir.
Zagor’un giysisini kim hazirlamistir?
Zagor’un (hâlâ Patrick Wilding adini kullandigi dönemde) karsilastigi ve hayatlarini kurtardigi gezginci gösteri grubu Sullivanlar. “Baltali Ilah” adini da onlar bulur.

Zagor’un öykülerini kim yazar?
Guido Nolitta imzali ilk sayinin ardindan maceralarin senaryolari Gianluigi Bonelli ve Gallieno Ferri tarafindan yazildi. 1963 yilinda Nolitta tekrar senaryo yazimina geri döndü ve bu görevi 1980 yilina kadar sürdürdü. Yasanan birtakim zorluklarin ardindan dümenin basina (“Fumo di china”nin eski yöneticilerinden) Marcello Toninelli, ondan sonra da editörlük görevini halen sürdürmekte olan Mauro Boselli geçti. Geçmiste pek çok macera, Alfredo Castelli ve Tiziano Sclavi gibi, günümüzün çok ünlü yazarlari tarafindan yazildi ama bu kisilerin adlarina yer verilmedi. Diger yazarlar arasinda Moreno Burattini, Maurizio Colombo, Decio Canzio, Ade Capone (“Lazarus Ledd”in yaraticisi) ve Bepi Vigna (yalnizca bir macera) sayilabilir. Son dönemde Giorgio Casanova ve Pierpaolo Pelò’nun adlari da senarist olarak geçmektedir.

Zagor’un maceralarini kim çizer?
Çizdigi albümlerin sayisindan yola çikarak dogal olarak en basta grafik tasarimci ve dizinin kapak ressami olan Gallieno Ferri’den ve artik hayatta olmayan Franco Donatelli’den söz etmek gerekir. Sonra Francesco Gamba, Franco Bignotti ve Pini Segna gelir. Yeni çizerler arasinda Carlo Raffaele Marcello, Mauro Laurenti, Raffaele Della Monica, Alessandro Chiarolla, Marco Torricelli, Gaetano Cassaro, Stefano Andreucci, Massimo Pesce, Maurizio Dotti yer alir.
Meraklisina bir not: Ferri ve Donatelli, Çiko’nun (Donatelli, Çiko’yu tabanca kilifi ve kursunlar olan bir kemerle çizerken Ferri’nin çizimlerinde Çiko’nun Meksikalilar’a özgü enli bir kusak taktigi görülmektedir) ve HELE çizer degistikçe taninmasi neredeyse olanaksizlasan Mohawk kabilesinin sakemi Tonka’nin görüntüsü konusunda fikir birligine varamamistir.

Zagor’un bas sayfasinda yer alan karakterler kimlerdir?
En tepede Zagor ve Çiko yer alir. Onlarin altinda, solda, inatçi ve fakat sanssiz define avcisi, çogunlukla meteliksiz dolasan Kazmakürek Bill, sagda da kilik degistirmekteki beceriksizligiyle ünlü, Sherlock Holmes benzeri (ama daha çok Müfettis Closeau’yu andiran) sakar, özel detektif Bat Batterton vardir.

Zagor’un mektuplarini getiren karakterin adi nedir?
Drunky Duck. Darkwood’un posta dagiticisi sürekli sarhos dolastigi için Drunky adiyla anilir ve Çiko’dan sonra Zagor’daki en komik karakterdir.

Daniele Alfonso tarafından yazılmış,
Zeynep Akkuş tarafından çevrilmiştir

 

 

 

YORUM YAZIN

Ad Soyad *

Websiteniz

Yorumunuz *

* Zorunlu Alanlar